همه‏گیری شناسی اختلالات روانپزشکی در استان گیلان (سال ۱۳۸۰)

چکیده مقدمه: بار اختلالات روانپزشکی در کشورهای پیشرفته تا حد زیادی به وسیله پرسش نامه های غربالگری و مصاحبه بالینی ساختاریافته شناسایی شده، اما بررسی بار اختلالات روانپزشکی در کشور ما محدود و تعداد مطالعات انجام شده کم می باشد. برنامه‏ریزی برای ارایه خدمات اساسی بهداشت روان به افراد، نیازمند آگاهی از وضعیت موجود بیماری روانی در جامعه است. هدف: این مطالعه با هدف بررسی همه‏گیری‏شناسی اختلالات روانی در افراد 18 سال و بالاتر مناطق شهری و روستایی استان گیلان انجام گرفت. مواد و روش ها: این بررسی از نوع مطالعات توصیفی- مقطعی بود. نمونه مورد مطالعه با روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای و سیستماتیک از بین خانوارهای موجود استان گیلان انتخاب گردید و از طریق تکمیل پرسش نامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا (sads) توسط کارشناسان روانشناسی در استان، جمعاً 925 نفر مورد مطالعه قرار گرفت. تشخیص‏گذاری اختلالات براساس معیارهای طبقه‏بندی dsm-iv می باشد. نتایج: نتایج این بررسی نشان داد شیوع انواع اختلالات روانپزشکی در استان 78/15 درصد می‏باشد که این شیوع در زنان 77/22 درصد و در مردان 57/8 درصد بوده است. اختلالات اضطرابی و خلقی به ترتیب با 32/8 و 12/4 درصد، شایع‏ترین اختلالات روانپزشکی در استان بودند. شیوع اختلالات پسیکوتیک در این مطالعه 32/0 درصد، اختلالات عصبی- شناختی 59/2 درصد و اختلالات تجزیه‏ای 43/0 درصد بوده است. در گروه اختلالات خلقی، افسردگی اساسی با 03/3 درصد و در گروه اختلالات اضطرابی، وسواس فکری- عملی با 81/2درصد شیوع بیشتری داشته‏اند. شیوع اختلالات روانپزشکی در استان در افراد گروه سنی 55-41 سال با 50/12 درصد، افراد طلاق گرفته یا جدا شده با 25 درصد، افراد ساکن در مرکز استان با 39/13 درصد، افراد با‏سواد ابتدایی با 23/16درصد و افراد خانه‏دار با 40/16 درصد بیش از گروه های دیگر بوده است. نتیجه گیری: یافته های این بررسی نشان می دهد که حداقل 10 درصد افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری و روستایی استان، نیازمند خدمات بهداشت روان هستند. آگاهی از این مسأله، مسؤولیت سیاست گذاران و برنامه ریزان بهداشتی استان را در رابطه با تدوین برنامه های عملی و اجرایی بهداشت روان بیش از پیش نمایان می سازد. هرچند بررسی انجام گرفته در زمینه اعتبار و روایی پرسش نامه مورد استفاده نشان دهنده قابلیت آن در غربالگری و تشخیص اختلالات روانپزشکی می باشد، با این وجود، پیشنهاد می گردد روایی و پایائی آن بر روی حجم نمونه بیشتری از بیماران با تشخیص های مختلف روانپزشکی انجام گیرد.